Tekst Janine Meijer | Foto's Bob Van Mol 

Waarom nieuwe babyspullen kopen als je ze kan lenen in een Babytheek? Het verkleint de afvalberg en het is een stuk goedkoper. Inmiddels zijn er meer dan dertig Babytheken in Vlaanderen en Brussel. De beweging breidt zich steeds verder uit.

Opgewekt stapt Dayana de ruimte van de Babytheek binnen in de Antwerpse Schermersstraat. Ze komt een relaxstoeltje voor baby’s terugbrengen. Haar zoontje Devin is nu vier maanden, maar groeit enorm snel. “Hebben jullie misschien eenzelfde soort stoeltje, maar dan een maat groter?”, vraagt Dayana aan Fabienne Toussein.

Toussein is medewerker van de Gezinsbond in Antwerpen en werkt regelmatig in de Babytheek. De twee vrouwen lopen samen langs buggy’s, bedjes, verzorgingskussens, draagzakken en andere babyspullen, maar vinden geen groter exemplaar. “Geen probleem”, lacht Dayana. “Ik kijk nog even rond. Misschien zie ik iets anders dat ik kan gebruiken.”

Herkenbaarheid vergroten

Vijf jaar geleden kwamen Sarah Van Riel van het Gemeenschapscentrum Elzenhof in Elsene en collega Eva van Velzen van De Transformisten op het idee om een uitleendienst voor babyspullen te starten. Van Riel: “Het viel ons op dat er vaak veel geld wordt geïnvesteerd in babyspullen die je maar kort gebruikt, omdat het kind er snel uitgroeit. Het plan ontstond om een bibliotheek voor babyspullen op te richten. Na enkele maanden moest het project een ledenstop aankondigen, omdat het enthousiasme zo groot was.”

Het project van de Babytheek sluit helemaal aan bij het gedachtegoed van De Transformisten. Deze organisatie streeft naar een maatschappij waar iedereen op een goede en kwaliteitsvolle manier kan leven binnen de grenzen van de draagkracht van de mens en onze planeet.

Het idee van een uitleendienst voor babyspullen werd door De Transformisten verder uitgewerkt. Inmiddels tellen Vlaanderen en Brussel meer dan dertig Babytheken. Wie een Babytheek wil starten, kan bij De Transformisten advies en ondersteuning krijgen.

“We willen het concept van de Babytheek bewaken om de herkenbaarheid als merk te vergroten”, legt Van Riel uit. Ze werkt nog steeds in het Gemeenschapscentrum in Elsene en ondersteunt daarnaast de werking van de dertig Babytheken als medewerker van De Transformisten. 

“We werken met een lidmaatschap dat 30 euro per jaar kost. Wie recht heeft op een sociaal tarief betaalt vijf euro per jaar. Voor dit bedrag mag je ongeveer vier tot vijf spullen lenen gedurende een periode van zes maanden. Je kan online bekijken wat de Babytheek aanbiedt en een reservering plaatsen. Je  kan ook altijd fysiek langskomen tijdens de openingsuren.”

De belangrijkste pijler van de Babytheek is het ecologische gedachtegoed. Van Riel: “We moeten minder gaan consumeren om de afvalberg te verkleinen. Dit kan je bereiken door meer in te zetten op gedeeld gebruik in plaats van persoonlijk bezit. De tweede pijler is dat babyspullen voor iedereen toegankelijk moeten zijn. Het moet een financieel aantrekkelijke dienstverlening zijn die bereikbaar is voor een breed publiek.”

De meeste leden die van een sociaal tarief genieten, vinden de weg naar de Babytheek via lokale partners zoals het consultatiebureau, het OCMW, Kind en Gezin of de Huizen van het kind. “Maar vereng de Babytheek niet tot een armoedeproject”, benadrukt Van Riel. “De Babytheek is niet in één hokje te stoppen. De bezoekers hebben verschillende achtergronden. Het gaat zeker niet alleen om kwetsbare gezinnen. Veel bezoekers willen duurzamer leven.”

Duurzaam leven

Inmiddels is ook Evelien de Babytheek in Antwerpen binnengestapt. Ze komt een groene Quinny buggy en een draagdoek terugbrengen. “Mijn zoontje is nu tien maanden en we gebruiken de buggy nog weinig. De draagdoek zat minder comfortabel dan gehoopt. Ik houd niet van een huis vol spullen. Ik ben blij dat ik de buggy kan teruggeven.”

Evelien hoorde van het project via haar moeder. “Ik wist meteen dat ik hier gebruik van wilde maken. Ik heb heel weinig babyspullen zelf gekocht. Het bedje waar mijn zoon in slaapt, is ongeveer het enige. Ik probeer op een duurzame manier te leven. Consuminderen is een belangrijk manier om dat te bereiken. Bovendien is het een ideale wijze om iets uit te proberen. Als het bevalt en het is iets dat lang meegaat, kan je altijd nog besluiten om het zelf aan te schaffen.”

Dayana sluit aan bij het gesprek. Als Evelien de groene Quinny buggy niet meer nodig heeft, wil zij die graag lenen. Medewerker Fabienne Toussein kijkt in de computer of niemand de buggy heeft gereserveerd. Dayana heeft geluk. “Ik heb exact dezelfde buggy gekocht”, vertelt Dayana. “Nu wil ik mijn eigen exemplaar verkopen en de groene versie gaan lenen. Dat is een stuk goedkoper. Het is jammer dat ik de Babytheek niet eerder heb leren kennen. Dan had ik veel minder spullen gekocht.”

Vlak voor sluitingstijd wandelen twee mannen de Babytheek binnen. De vrouw van één van de twee mannen moet over enkele dagen bevallen en het gezin heeft nog geen babyspullen. De mannen spreken geen Nederlands en de communicatie verloopt moeizaam.

Gelukkig is Brahim Salik aanwezig. Hij spreekt Arabisch en kan als tolk fungeren. De Babytheek in Antwerpen is twee keer per week open en vrijwilliger Salik is bijna altijd samen met zijn dochter Noor aanwezig om te vertalen als dat nodig is. “Brahim is echt een grote hulp”, zegt Toussein. Naast Brahim zijn er nog vrijwilligers die de Babytheek openhouden, volgens een wisselende beurtrol in overleg met Toussein.

Volgens Sarah Van Riel krijgen De Transformisten regelmatig nieuwe aanvragen voor begeleiding bij de opening van een nieuwe Babytheek vestiging. “De beweging breidt zich steeds verder uit. Dat is hoopvol nieuws voor de toekomst van onze planeet.”

Dit artikel kwam tot stand met dank aan Weliswaar.