Wat is samenlevingsopbouw?

De sector samenlevingsopbouw ondersteunt maatschappelijk kwetsbare groepen. Samen met hen pakken buurtwerkers en opbouwwerkers gemeenschappelijke problemen aan die te maken hebben met grondrechten of de leefbaarheid in hun stad, buurt of streek. Voorbeelden van grondrechten waaraan gewerkt wordt, zijn het recht op behoorlijke huisvesting en het recht op maatschappelijke dienstverlening. De focus ligt op de verbetering van de kwaliteit van het leven en het samenleven.

De sector samenlevingsopbouw werkt vanuit verschillende instituten:

  • er is één Regionaal Instituut voor Samenlevingsopbouw (RISO) per provincie 
  • er is telkens één Instituut voor Samenlevingsopbouw voor de steden Antwerpen, Brussel en Gent

De instituten ondersteunen de opbouwwerkers en buurtwerkers die werken aan lokale projecten. Verder verlenen zij advies en ondersteuning aan derden, zoals provinciale en lokale besturen.

  • er is één landelijk ondersteuningsinstituut, namelijk Samenlevingsopbouw Vlaanderen

Dit ondersteunt zowel de gesubsidieerde sector als initiatieven die werken in het perspectief van samenlevingsopbouw

Meer informatie over de RISO's >>

Wat wordt geïnspecteerd door Zorginspectie?

Zorginspectie focust op wat de kwaliteit van de werking het meest beïnvloedt en baseert zich hiervoor op regelgeving waaraan de diensten zich moet houden.

Bij de inspecties die plaats vonden tussen mei en oktober 2017 werd gefocust op:

  • het intern beleid en het bestuur van het RISO, het kwaliteitsbeleid en de principes van deugdelijk bestuur
  • de interne communicatie, de communicatie naar de doelgroep en de bekendmaking van de werking
  • de inzet van medewerkers en vrijwilligers en de plaats van de vrijwilligers in de werking
  • het vormingsbeleid t.a.v. de bestuurders, de beroepskrachten en de vrijwilligers
  • de tevredenheidsmetingen en het klachtenbeleid
  • het beleid inzake grensoverschrijdend gedrag

Hoe inspecteert Zorginspectie?

De inspecteur toetst de werking van de RISO’s onder meer door de directie en de medewerkers te bevragen en documenten en verslaggeving na te kijken. De inspecties gebeuren aangekondigd. Het gaat om een gestandaardiseerde bevraging waarbij de inspecteurs voor de verslaggeving een verslagsjabloon hanteren.

Voorgaande inspecties

De inspecties van 2017 verliepen in twee fasen:

  • de eerste dag werden op de hoofdzetel de inspectiethema‘s op het niveau van de organisatie bevraagd. Voor dit deel van de inspectie kon een RISO zelf bepalen wie de gesprekspartners waren.
  • tijdens een tweede dag werd een praktijktoets gedaan. Bij twee lopende projecten werd nagegaan of de werkingsprincipes ook in de praktijk worden toegepast. Voor dit luik werd expliciet gevraagd om met één of meerdere medewerkers op de werkvloer te spreken. Ook vrijwilligers konden hierbij aansluiten.

Wat leest u in het verslag?

De bevindingen van ieder inspectiebezoek staan in een inspectieverslag. Het doel van dit verslag is:

  • het weergeven van de vaststellingen en het oordeel of de organisatie voldoet aan de geïnspecteerde regelgeving
  • via dit verslag de organisatie schriftelijk op de hoogte brengen van de vaststellingen en het oordeel
  • rapporteren aan de bevoegde entiteit van het Departement Zorg
  • informeren van andere betrokken lezers, o.a. burgers die verslagen in het kader van de openbaarheidswetgeving willen raadplegen

Zorginspectie moedigt de organisaties aan om met gebruikers open te communiceren over de vaststellingen.

Voor alle vragen over de inspecties kan u contact opnemen met contact.zorginspectie@vlaanderen.be.

Wat na de inspectie?

Na het inspectiebezoek ontvangt de organisatie het ontwerpverslag met de vaststellingen. Een inspectieverslag van Zorginspectie wordt pas definitief nadat de geïnspecteerde organisatie de kans gekregen heeft om te reageren op eventuele onjuistheden in het inspectieverslag. Op deze manier wil Zorginspectie ook de kwaliteit van de eigen verslaggeving opvolgen en verbeteren.

Het definitieve verslag en de (eventuele) reactie worden bezorgd aan de bevoegde entiteit van het Departement Zorg. Deze staat in voor de verdere opvolging van de vaststellingen uit het inspectieverslag en beslist wat er met de erkenning gebeurt op basis van onder andere de vaststellingen van Zorginspectie en het eigen dossier.

Overzichtsrapporten

Naast het opmaken van de individuele inspectieverslagen kan Zorginspectie haar kennis en terreinexpertise ook inzetten voor beleidsondersteuning om een beeld te schetsen van een sector. Dit gebeurt meestal in de vorm van een rapport.

In het rapport van 6 april 2018 vindt u een samenvatting van de resultaten van de inspecties in 2017.