Waarom is dit belangrijk?
Huizen van het Kind
Vandaag zijn er 153 Huizen van het Kind die samen 210 gemeenten bereiken in Vlaanderen. De subsidieoproep van eind februari en de ‘Roadmap Huizen van het Kind’ hebben de ambitie om in 2019 overal in Vlaanderen en Brussel Huizen van het Kind te hebben die op hun eigen tempo verder kunnen uitgroeien tot volwaardige laagdrempelige basisvoorzieningen waar je terecht kan voor alles wat te maken heeft met opvoeden en opgroeien.
De Huizen van het Kind vormen het speerpunt van het geïntegreerd lokaal gezinsbeleid. Sinds 2014 groeien de Huizen van het Kind uit tot laagdrempelige basisvoorzieningen waar (aanstaande) gezinnen met kinderen en kinderen terecht kunnen voor alles wat te maken heeft met opgroeien en opvoeden. De Huizen van het Kind doen dit elk op hun eigen tempo en op een manier die aansluit op de opportuniteiten en noden die er lokaal zijn. Ze groeien op basis van het lokale DNA en worden mee gevoed door het Vlaamse beleid. Steeds meer beleidsinitiatieven en -domeinen maken de koppeling met de Huizen van het Kind. Denk maar aan het lokaal sociaal beleid en de koppeling met het geïntegreerd breed onthaal, het partnerschap in de eerstelijnszones om de verbinding te maken met gezinnen met kinderen, de koppeling met het lokaal loket kinderopvang, … Kortom, het wordt ondenkbaar om nog een lokaal geïntegreerd gezinsbeleid te voeren zonder een Huis van het Kind.
Lokale loketten kinderopvang
De lokale loketten kinderopvang zijn neutrale informatie- en ondersteuningspunten voor gezinnen met een vraag naar kinderopvang, in de vorm van een netwerk van actoren die relevant zijn voor kinderopvang. Ze bundelen informatie over beschikbare opvangplaatsen en -mogelijkheden en maken de zoektocht naar een opvangplek eenvoudiger. Bovendien zorgen ze ervoor dat bestaande kinderopvangplaatsen zo efficiënt mogelijk benut worden én kwetsbare gezinnen ondersteuning krijgen bij hun zoektocht naar kinderopvang. Naast een doordacht inschrijvingsbeleid door de opvang zelf, is er ook een goed werkend lokaal loket kinderopvang in elke gemeente nodig om de kinderopvang uit te kunnen bouwen tot een basisvoorziening voor alle gezinnen met jonge kinderen. Naargelang de lokale noden kan de invulling van het lokaal loket uiteraard sterk verschillen. Het lokaal loket kan er zijn zowel voor opvang van baby’s en peuters als voor buitenschoolse opvang, al beperkt de decretale regeling zich momenteel tot de opvang van baby’s en peuters. In het decreet zijn vier hoofdopdrachten voorzien:
- coördinatie van de registratie van de vragen naar kinderopvang en van de voorkeur van gezinnen voor kinderopvangplaatsen;
- het informeren van gezinnen over beschikbare opvangplaatsen binnen een redelijke termijn, met aandacht voor maatschappelijk kwetsbare gezinnen;
- samenwerken met alle kinderopvanglocaties binnen het werkingsgebied, met instanties die werken met gezinnen die kinderopvangvragen kunnen hebben, en met andere lokale loketten kinderopvang;
- het lokaal bestuur of de lokale besturen, de organisatoren van kinderopvang en Kind en Gezin informeren over de vragen naar kinderopvangplaatsen.
Wat kan het lokaal bestuur doen?
Versterken en ondersteunen van de Huizen van het Kind
In de meeste Huizen van het Kind is het lokaal bestuur de trekker van het samenwerkingsverband. In een samenwerking met tal van middenveldorganisaties en private actoren zoals vroedvrouwen, laten de lokale besturen de Huizen van het Kind aansluiten bij het lokaal sociaal beleid. Evengoed beschouwen de lokale besturen het Huis van het Kind door het brede potentieel van de samenwerkingsverbanden als een belangrijk instrument om het lokaal sociaal beleid vorm te geven .
De Huizen van het Kind bestaan dankzij het poolen van middelen van verschillende lokale organisaties, dus ook de lokale besturen, en het Vlaamse niveau. De synergiën die daardoor ontstaan leiden tot efficiëntiewinsten, waardoor hier en daar leemtes ingevuld worden. Ook op het vlak van infrastructuur zien we dat lokale besturen een belangrijke rol spelen. Alhoewel het geen voorwaarde is om een fysiek Huis van het Kind te hebben, krijgt een Huis van het Kind op heel wat plaatsen op deze manier vorm in de infrastructuur van lokale overheden. De belangrijkste redenen hiervoor zijn de visibiliteit en de toegankelijkheid voor de burger, maar ook efficiëntiewinsten en schaalgrootte spelen een belangrijke rol.
Organiseren van het lokaal loket kinderopvang in nauwe samenwerking met de Huizen van het Kind
In de verdere uitbouw van voldoende, kwaliteitsvolle kinderopvang die toegankelijk is voor iedereen, spelen lokale besturen een belangrijke rol. Een lokaal bestuur kan werk maken van een toegankelijke kinderopvang als onderdeel van het lokaal sociaal beleid door in te zetten op samenwerking en afstemming tussen kinderopvangvoorzieningen en organisaties die gezinnen ondersteunen.
Lokale besturen kunnen gezinnen hulp bieden in de zoektocht naar een opvangplaats. Ze kunnen de organisatoren kinderopvang samen brengen in functie van het opzetten van een lokaal loket kinderopvang. De Vlaamse Regering wil de uitbouw van deze lokale loketten via subsidiëring stimuleren op voorwaarde dat dit gebeurt in nauwe samenwerking met en/of ingebed in het Huis van het Kind.
Binnen de uitbreiding van het voorschoolse kinderopvangaanbod, hebben lokale besturen een belangrijke adviesrol en kunnen zij op deze wijze lokale noden en prioriteiten naar voor schuiven.
Welke ondersteuning biedt de Vlaamse overheid?
Huizen van het Kind
De Vlaamse regering zet verder in op de uitbouw en de ondersteuning van de Huizen van het Kind.
Samen met de Huizen van het Kind, EXPOO en andere partners, wil Kind en Gezin de verdere uitbouw en ontwikkeling van de Huizen van het Kind ondersteunen. Hiertoe worden verschillende acties ondernomen.
Nieuwe oproep
Op dit moment zijn er 153 Huizen van het Kind in 210 van de 308 gemeenten in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
We streven ernaar dat in elk van de 308 gemeenten Huizen van het Kind zijn. Op 1 maart 2018 werd een tweede subsidieoproep gelanceerd waarmee we het initiatief willen stimuleren in die gemeenten waar nog geen Huis van het Kind is én waarmee we de huidige erkende Huizen van het Kind honoreren voor hun inzet.
Naast de uitbreiding van het aantal Huizen van het Kind, willen we ze ook ondersteunen om verder uit te groeien tot laagdrempelige basisvoorzieningen waar gezinnen met kinderen terecht kunnen voor alles wat met opvoeden en opgroeien te maken heeft. Hiertoe is de Roadmap ontwikkeld waarin de belangrijkste hefbomen en linken geschetst worden, gekoppeld aan het Vlaams beleid.
De toolbox Roadmap Huizen van het Kind werd ontwikkeld om zichtbaar te maken waar men al staat met het individuele Huis van het Kind en welke weg reeds afgelegd werd als samenwerkingsverband. Tegelijkertijd is deze toolbox een instrument om de Huizen van het Kind verder te laten groeien, blinde vlekken in kaart te brengen en prioriteiten te bepalen binnen het Huis van het Kind. Men krijgt zicht op de levensdomeinen waar men als samenwerkingsverband prioritair wil op inzetten, welke meerwaarde men wil creëren en hoe dit aangepakt kan worden.
Voor de Huizen van het Kind biedt EXPOO verder heel wat ondersteuningstrajecten en vormingen aan.
EXPOO brengt ook de Huizen van het Kind samen om contact te leggen, van elkaar te leren, ideeën uit te wisselen en te laten groeien.
Omdat bij de verdere ondersteuning van de Huizen van het Kind ook zeker de ervaringen van de Huizen van het Kind een insteek kunnen geven, werd in 2016 om daar zicht op te krijgen een bevraging gedaan naar de Huizen van het Kind. De resultaten hiervan zijn hier terug te vinden.
Loketten Kinderopvang
De Vlaamse Regering wil de uitbouw van de lokale loketten kinderopvang via subsidiëring stimuleren op voorwaarde dat dit gebeurt in nauwe samenwerking met en/of ingebed in het Huis van het Kind.
Bij goedkeuring van het ontwerp BVR lokale loketten kinderopvang 2018 zal elk operationeel lokaal loket dat aan de voorwaarden voldoet een subsidie kunnen aanvragen.
Daarnaast zet Kind en Gezin ook in op de ondersteuning van de lokale loketten via:
- het verspreiden van goede praktijken
- het organiseren van onderlinge uitwisseling tussen lokale loketten
- het faciliteren van de keuze voor een passend ICT-systeem voor opstartende lokale loketten
- het voorzien van de mogelijkheid om attesten inkomenstarief te maken voor gezinnen
- …
Waar vindt u meer info?
Een ’Roadmap Huizen van het Kind’ ondersteunt dit proces en biedt een aantal handvatten om de belangrijkste werkingsprincipes van het Huis van het Kind, zoals geïntegreerd werken, proportioneel universalisme enz… lokaal vorm te geven. De roadmap schetst ook een aantal Vlaamse evoluties op de domeinen die te maken hebben met opvoeden en opgroeien. Zo kunnen de Huizen van het Kind linken leggen met deze domeinen en de actoren op die domeinen ondersteunen in het waarmaken van hun ambities. De Huizen van het Kind als samenwerkingsverband zijn nl. een belangrijke vindplaats voor gezinnen met kinderen en professionals die werken met gezinnen met kinderen.
De domeinen die gevat worden zijn:
- Onderwijs
- Gezondheidszorg
- Kinderopvang
- Geestelijk welbevinden
- Cultuur/sport/jeugd
- Socio-economische determinanten
- Sociale cohesie
- Ouderschap en partnerschap
- Gezins- en kraamzorg
- Jeugdhulp
De bevraging die Kind en Gezin in 2016 bij de Huizen van het Kind deed, bracht heel wat mooie praktijkvoorbeelden van samenwerking op elk van de domeinen die te maken hebben met opvoeden en opgroeien aan het licht. Zo’n voorbeelden over hoe de Huizen van het Kind aan de slag gaan op deze levensdomeinen kregen ook een plaats in de Roadmap.
De regelgeving voor de Huizen van het Kind is te vinden via deze link.
Meer inhoudelijke informatie (alsook de Roadmap) over de Huizen van het Kind is hier te vinden. Via de website van de huizen van het kind wil men de initiatieven waarvan men kan leren zichtbaar maken. Deze website tracht een overzicht te bieden van de dialoog en procedures die doorlopen worden. Bovendien wil men op deze site de initiatieven waarvan men kan leren en de natuurlijke groei van de Huizen van het Kind zichtbaar maken.