Het geriatrische zorgtraject is een onderdeel van het nalevingstoezicht in de algemene ziekenhuizen. Met inspecties vanaf eind 2022 vormt dit het vierde traject binnen het nieuw toezichtmodel voor de algemene ziekenhuizen.

Bezochte afdelingen

Het vierde zorgtraject focust op de zorg voor de geriatrische patiënt met bezoek aan volgende diensten:

• de geriatrische verpleegafdeling(en);
• de psychogeriatrische verpleegafdeling(en);
• het geriatrisch dagziekenhuis.

Eisenkaders

De inspectievaststellingen zijn gebaseerd op het eisenkader voor de geriatrische patiënt en op het generieke eisenkader dat geldt voor elke hospitalisatie-afdeling.

Concrete aanpak

Alle ziekenhuizen met een of meerdere afdelingen geriatrie en/of psychogeriatrie en/of een geriatrisch dagziekenhuis krijgen een eerste inspectiebezoek (check 1). Daarbij wordt de nodige toelichting voorzien rond het verloop van de inspectie (bij het begin van de inspectiedag) en een eerste feedback m.b.t. de belangrijkste vaststellingen (op het einde van de inspectiedag). Om een zo goed mogelijk zicht te krijgen op de dagelijks geleverde zorg, vinden de inspecties onaangekondigd plaats waarbij volgende diensten worden bezocht: de geriatrische en psychogeriatrische verpleegafdeling(en) en het geriatrisch dagziekenhuis.

Zorginspectie legde enkele criteria vast (rode en oranje knipperlichten) op basis waarvan al dan niet besloten wordt tot een tweede onaangekondigde inspectie (check 2). Rode en oranje knipperlichten zijn ernstige knelpunten op vlak van patiëntveiligheid of kwaliteit van zorg. Een check 2 volgt:

• van zodra één rood knipperlicht wordt vastgesteld;
• indien minstens 3 oranje knipperlichten worden vastgesteld.

Bij een inspectiebezoek check 2 worden alle elementen geïnspecteerd die in check 1 als knipperlicht werden aangeduid. Concreet betekent dit het volgende:

• indien check 2 n.a.v. 1 of meer rode knipperlichten vastgesteld in check 1:
  • controle van alle in check 1 vastgestelde rode knipperlichten;
  • in voorkomend geval, controle van alle in check 1 vastgestelde oranje knipperlichten.
• indien check 2 n.a.v. 3 of meer oranje knipperlichten vastgesteld in check 1:
  • controle van alle in check 1 vastgestelde oranje knipperlichten;
• indien check 2 n.a.v. 1 of meer rode en 3 of meer oranje knipperlichten vastgesteld in check 1:
  • controle van alle in check 1 vastgestelde rode knipperlichten
  • controle van alle in check 1 vastgestelde oranje knipperlichten.

Ziekenhuizen die na check 2 nog ernstige risico’s vertonen, krijgen extra opvolging door de afdeling Eerste Lijn en Gespecialiseerde Zorg.
Een inspectiebezoek check 3 volgt:

• van zodra één rood knipperlicht wordt vastgesteld in check 2;
• indien minstens 3 oranje knipperlichten worden vastgesteld in check 2.

Bij een inspectiebezoek check 3 worden alle elementen geïnspecteerd die in check 2 als knipperlicht werden aangeduid. Concreet betekent dit het volgende:

• indien check 3 n.a.v. 1 of meer rode knipperlichten vastgesteld in check 2:
  • controle van alle in check 2 vastgestelde rode knipperlichten;
  • in voorkomend geval, controle van alle in check 2 vastgestelde oranje knipperlichten.
• indien check 3 n.a.v. 3 of meer oranje knipperlichten vastgesteld in check 2:
  • controle van alle in check 2 vastgestelde oranje knipperlichten;
• indien check 3 n.a.v. 1 of meer rode en 3 of meer oranje knipperlichten vastgesteld in check 2:
  • controle van alle in check 2 vastgestelde rode knipperlichten
  • controle van alle in check 2 vastgestelde oranje knipperlichten.

De afdeling Eerste Lijn en Gespecialiseerde Zorg staat in voor de opvolging van de inspectievaststellingen, met eventueel bijkomende inspectiebezoeken door Zorginspectie.

Iedere inspectie kent eenzelfde rode draad:

• elke inspectie is een momentopname. De vaststellingen zijn gebaseerd op wat er tijdens de inspectie vastgesteld wordt. Dit kan via:
  • observatie,
  • bevraging van medewerkers en verantwoordelijken,
  • inzage in documenten (o.a. patiëntendossiers),
  • inspecteren van de lokalen en materialen die gebruikt worden door de organisatie,
  • gesprekken met patiënten (indien mogelijk).
• de inspecteur bespreekt zijn vaststellingen, zowel positieve als negatieve, steeds met zijn gesprekspartner(s) en geeft hen daarbij de kans om vaststellingen toe te lichten, te nuanceren of verder uit te leggen.
• een inspectie gebeurt altijd aan de hand van een gestandaardiseerd inspectie-instrument. De inspecteur kan zo beoordelen of de organisatie aan de regelgeving en kwaliteitseisen voldoet. Informatie wordt op een gestructureerde en afgestemde manier verzameld tijdens het inspectiebezoek.

Dossierinzage vormt een essentieel deel van de inspectiemethodiek, omdat heel wat onderwerpen enkel op deze manier geobjectiveerd kunnen worden. We willen ons expliciet engageren tot het zorgvuldig omgaan met het controleren van gegevens in patiëntendossiers, omdat wij het respect voor de bescherming van de privacy essentieel vinden.

Het ziekenhuis wordt gevraagd om de nodige documenten klaar te leggen zodat de inspecteurs de dossiersteekproef kunnen bepalen.

In een infofolder kunnen ziekenhuismedewerkers en patiënten verdere informatie terugvinden.

Wat leest u in het verslag?

In het verslag worden de vaststellingen gegroepeerd in 5 thema’s, met name:

• Personeel
• Veilige zorg
• Gestandaardiseerde zorg
• Hygiëne
• Communicatie

De inspecties (‘check 1’) resulteren in 1 inspectieverslag per campus, met alle vaststellingen beschreven per thema. In functie van overzichtelijkheid en leesbaarheid geven we de vaststellingen weer in tabelvorm i.p.v. doorlopende tekst. Afsluitend wordt aangegeven of er op basis van bepaalde vaststellingen (de zogenaamde ‘rode en oranje knipperlichten’) een check 2 volgt of niet.

Een verslagsjabloon geeft een impressie van hoe het verslag er voor de inspecties van check 1 uit ziet.

De inspectieverslagen zelf en de toelichting hierbij kan u via onze website vinden.

Beleidsrapport

Zorginspectie maakt na ieder zorgtraject een overzichtsrapport openbaar.

Vragen

Via deze link vindt u de veelgestelde vragen bij het geriatrische zorgtraject.

Voor alle vragen met betrekking tot het eisenkader voor de geriatrische patiënt, verwijzen we naar het Departement Zorg.

Heeft u nog andere vragen over het toezichtmodel, mail dan naar contact.zorginspectie@vlaanderen.be.