Handvatten: ‘Hoe betrek je sociaal werk binnen jouw zorgraad?’

Het traject Sterk Sociaal Werk op de Eerste lijn ging doormiddel van zes focusgroepen in gesprek met verschillende zorgraden. Welke rol neemt sociaal werk al op binnen de zorgraden en welke rollen kunnen sociaal werkers nog meer opnemen? Deze handvatten zijn het resultaat.

Download de handvatten en laat je inspireren

Binnen de actie ‘Sterk Sociaal Werk op de eerste lijn’ verbinden we vermaatschappelijking, sociaal werk in multidisciplinaire teams en de strijd tegen onderbescherming met elkaar. Er werden twee trajecten opgezet.

Een eerste traject zette in op het tegengaan van onderbescherming en het verhogen van de toegankelijkheid vanuit de eerste lijn. VVSG zette hierrond een project op in het OCMW van Beveren. Dit project was erop gericht te verkennen hoe onderbescherming bij OCMW-cliënten verder kan worden tegen gegaan.  Bij de start werd de bestaande situatie in kaart gebracht, met behulp van onder andere een gebruikersonderzoek. Op basis hiervan werden drie relevante uitdagingen gedetecteerd waarvoor er op zoek werd gegaan naar een oplossing/ verbeterde aanpak: 

  • Mensen ervaren nog steeds veel schaamte als ze de stap naar het OCMW moeten zetten. Ze stellen de stap naar hulpverlening uit en komen daardoor te laat bij de hulpverlening terecht. Zo ontstond het project rond brugfiguren op school in Beveren. Brugfiguren leggen de verbinding tussen, kinderen, gezinnen, scholen en de buurt. Ouders kunnen er terecht met tal van vragen rond onder meer financiën, vrije tijd, schoolfacturen, opvoeding, kinderopvang,… Samen met lokale partners werd een project ‘brugfiguren’ opgestart.  
  • Mensen geven aan dat het hulp- en dienstverleningsaanbod vaak een kluwen is. Er werd getest of een gebruiksvriendelijke kaart met daarop alle relevante organisaties in de gemeente (mutualiteit, consultatiebureau Kind en Gezin,… ) hierop een antwoord kan bieden.  
  • Tenslotte werd verkend hoe rechten meer automatisch kunnen toegekend worden.  Dit werd uitgetest voor een aantal afgeleide/lokale rechten (toegang tot een sociale kruidenier, vrijetijdspas,…)  met een link naar de Verhoogde Tegemoetkoming. Hier werd uitgetekend hoe er systematisch zal nagekeken worden welke cliënten recht hebben op Verhoogde Tegemoetkoming,  hoe op basis daarvan de afgeleide rechten back-office in orde kunnen gemaakt worden en hoe de cliënten hierover kunnen geïnformeerd worden.  Hiervoor werden oa een Service Blueprint en communicatiemiddelen ontworpen.  

Naast het ontwikkelen van een aanpak ten aanzien van relevante uitdagingen met betrekking tot onderbescherming in een OCMW zag men ook effecten bij de hulpverleners (zoals een verhoogd bewustzijn over onderbescherming), in de samenwerking met partners (zo werden inzichten meegenomen richting het GBO) en bij stakeholders (zo zal VVSG een aantal goede praktijken in kaart brengen en verspreiden). 

Vragen? Mail naar Peter.cousaert@vvsg.be.

Een tweede traject focuste op de positie van sociaal werk in de eerstelijnszone. Sociaal werk kan een essentiële bijdrage leveren aan integrale zorg door in te spelen op de sociale determinanten van gezondheid, door sociale rechten te realiseren, door bij te dragen aan de toegankelijkheid van de zorg, door een ruime definitie van kwaliteit van leven te hanteren met bijzondere aandacht voor de betekenis van maatschappelijke participatie, door buurtgerichte participatieve processen op te zetten, door zorgcoördinatie op te nemen in complexe zorgsituaties,… We zien echter dat sociaal werk binnen de eerstelijnszone op dit moment nog onvoldoende plaats inneemt. Onder leiding van het intermutualistisch overleg werd een traject opgezet om de meerwaarde van sociaal werk in de eerstelijnszone te expliciteren. Naast focusgroepen met experten om de visie te bepalen, werden ook verschillende zorgraden geconsulteerd. Het resultaat van dit project werd gebundeld in een aantal handvatten om sociaal werk binnen de zorgraden te betrekken. 

Vragen? Mail naar Marieken.engelen@socmut.be.