In het najaar 2016, het voorjaar 2017 en het najaar 2018 bezocht Zorginspectie de 5 algemene ziekenhuizen die niet kiezen voor accreditatie. Van deze ziekenhuizen kan u het inspectieverslag  terugvinden op onze website:

• Malle: De Dennen
• Merelbeke: Provinciaal Zorgcentrum Lemberge
• Oostduinkerke: Koningin Elisabeth Instituut (KEI)
• Oostende: Belgisch Zee-Instituut voor Orthopedie (BZIO/IMBO)
• Overpelt: Revalidatie & MS centrum Overpelt

Ziekenhuizen kunnen ervoor opteren om dit inspectieverslag (met verdere duiding, stand van zaken verbeteracties,…) zelf ook te publiceren op de eigen website.

Focus van Zorginspectie

Systeemtoezicht beoordeelt het kwaliteitssysteem achter de geleverde zorg. Ziekenhuizen die vrijwillig in een accreditatietraject zijn gestapt, krijgen systeemtoezicht via de accreditatieorganisatie. Zorginspectie voorziet systeemtoezicht in ziekenhuizen die niet kiezen voor accreditatie.

Meer bepaald gaat systeemtoezicht na hoe het staat met de basisvoorwaarden voor, het verloop en/of het resultaat van zorg- en zorgondersteunende processen. Daarbij wordt gepeild of het ziekenhuis er voldoende in slaagt om de kwaliteit van die processen te garanderen. Er wordt ook onderzocht of het ziekenhuis in staat is om zo nodig verbeteracties uit te voeren. Zorginspectie focust op onderwerpen die een grote impact hebben op kwaliteit van zorg en op patiëntveiligheid.

Werkwijze

Door middel van zelfevaluatie-instrumenten (gestandaardiseerde invuldocumenten) wordt aan de betrokken ziekenhuizen gevraagd om een beeld te geven van de manier en de mate waarin zorgprocessen georganiseerd zijn en hoe de kwaliteit hiervan geborgd wordt.

Via een aangekondigd inspectiebezoek van meerdere dagen wordt het ziekenhuis doorgelicht. Tijdens de doorlichting gaan de inspecteurs, na het maken van een risicoanalyse op basis van de zelfevaluatie van het ziekenhuis, dieper in op de bekomen informatie. Hierbij hanteren de inspecteurs per onderwerp hetzelfde gestandaardiseerde beoordelingskader als tijdens de risicoanalyse, zodat elk ziekenhuis op basis van dezelfde criteria beoordeeld wordt.

De verslaggeving heeft als doel een goed beeld te geven van het kwaliteitssysteem van het ziekenhuis, waarbij duidelijk wordt gemaakt wat de sterke punten zijn én waar nog verbetermogelijkheden zijn. Voor belangrijke items die niet voorkomen in de eisenkaders (momenteel de eisenkaders m.b.t. het chirurgisch of internistisch zorgtraject), wordt teruggegrepen naar de regelgeving of naar algemeen geldende richtlijnen en wetenschappelijk aantoonbare praktijken.

Aangekondigde inspecties

Omwille van de focus van de inspectie, gebeurden de bezoeken aangekondigd.

Hoewel het systeemtoezicht het kwaliteitssysteem achter de geleverde zorg evalueert, is een inspectiebezoek steeds een momentopname. De verslagen geven dus een beeld van de toestand op de dag van de inspectie. Zo is het mogelijk dat sommige vaststellingen in het inspectieverslag niet steeds of niet meer van toepassing zijn.

Geen uitspraken over individuele zorgverleners of over medisch handelen

Zorginspectie is niet bevoegd voor de evaluatie van het individuele handelen van zorgverleners, noch voor de evaluatie van het medisch handelen: daarover vindt u dan ook geen uitspraken terug in de inspectieverslagen.

Verbeterinstrument

Een inspectieverslag is een verbeterinstrument voor een ziekenhuis: het is de bedoeling dat het ziekenhuis na de inspecties concreet aan de slag gaat met de vaststellingen uit de inspectieverslagen.

Per onderwerp wordt een beoordeling gegeven. Hierbij willen de inspecteurs een antwoord vinden op volgende 4 kernvragen, die overeenkomen met de basisvragen uit het Vlaams kwaliteitsdecreet:

1. Beschikt men over informatie over het eigen handelen?
2. Wordt deze informatie benut (analyse van informatie, benoemen en prioriteiten van verbeterpunten)?
3. Worden verbeteracties zo nodig uitgevoerd en worden ze goed opgevolgd/bijgestuurd?
4. Is er een structurele verankering van verbeteringen, van de bereikte kwaliteit en/of veiligheid van zorg (borging)?

Per onderwerp wordt in het verslag gespecificeerd hoe deze kernvragen concreet vertaald worden naar elementen van appreciatie en op welke concrete bronnen de inspecteurs zich baseren om een antwoord te vinden op de 4 kernvragen. Er moet op gewezen worden dat de beoordeling niet louter het resultaat is van een mathematisch proces, maar berust op een appreciatie vanwege het inspectieteam waarbij ook andere relevante variabelen (bv. een specifieke context, de casemix…) een rol kunnen spelen.

Naast de beoordeling per onderwerp maken de inspecteurs ook een algemeen besluit op, waarbij ze rekening houden met volgende elementen:

• de beoordeling van de diverse onderwerpen en de mogelijke impact hiervan op de patiënt (op het vlak van kwaliteit en veiligheid van zorg)
• de mate waarin het ziekenhuis zich bewust is van een vastgestelde ernstige problematiek en hieraan werkt (verbeterdynamiek)
• het stadium waarin het kwaliteitsbeleid van het ziekenhuis zich bevindt (beginnende kwaliteitsdynamiek versus mature kwaliteitssturing)

Na de inspectie

Het ziekenhuis ontvangt het inspectieverslag en kan erop reageren alvorens het verslag definitief wordt. Deze reactie publiceert Zorginspectie niet op haar website. Op de individuele ziekenhuiswebsites kunt u terugvinden wat de ziekenhuizen zelf verder willen meedelen rond de inspecties (zoals reacties, voortgang van verbeteracties of plannen van aanpak). Zorginspectie voorziet telkens een link naar de ziekenhuiswebsite in kwestie.

Zorg en Gezondheid ontvangt de definitieve inspectieverslagen. Op basis van de bevindingen tijdens de inspectie en elementen uit andere bronnen (zoals bijvoorbeeld klachten) oordeelt Zorg en Gezondheid of er al dan niet een actieve opvolging inzake verbeterpunten nodig is. In deze beoordeling wordt onderscheid gemaakt tussen kritische en niet-kritische tekortkomingen op het vlak van patiëntveiligheid en kwaliteit van zorg.

Waarom geen eindscore

Zorginspectie kende geen eindscores toe aan de ziekenhuizen. De zorgkwaliteit is namelijk niet in één cijfer te vatten.

Kwaliteitsmetingen

Op www.zorgkwaliteit.be kunt u terecht voor de resultaten van verschillende kwaliteitsmetingen in ziekenhuizen. Het gaat bijvoorbeeld om cijfers over borstkanker en de ervaringen van patiënten in het ziekenhuis. De metingen gebeuren in samenwerking met onder meer de Vlaamse overheid, de Vlaamse Vereniging van Hoofdartsen, het Vlaams Patiëntenplatform en de koepel Zorgnet-ICURO.