Inleiding

Het Departement Zorg vernieuwt de website www.rechtenverkenner.be (ter info, de oude versie die nu nog online staat, wordt niet meer bijgewerkt).

Deze Rechtenverkenner 2.0 zal een gebruiksvriendelijke tool zijn die een actueel overzicht geeft van de sociale rechten op zowel federaal, Vlaams, provinciaal als lokaal niveau. 

De zoekfunctie op de website helpt bijvoorbeeld hulpverleners en maatschappelijk werkers om mensen bij te staan om voordelen op te nemen. Zo verhoogt Rechtenverkenner de kans dat mensen hun sociale rechten aanvragen, waardoor onderbescherming afneemt. De focus is ieders sociale rechten in Vlaanderen en Brussel verkennen.

Een blik op de nieuwe Rechtenverkenner in ontwikkeling

Bouw je mee aan de nieuwe Rechtenverkenner?

In september 2024 komt de nieuwe Rechtenverkenner online! 

De Rechtenverkenner is het enige digitale instrument dat rechten op maat van een burger vindt en dus kwalitatief informeert over het bestaan van elk sociaal recht en hoe dit recht aan te vragen.  

Als je wilt dat de rechten van je lokaal bestuur vindbaar zijn voor een burger die in je stad of gemeente woont, moet je zelf deze rechten invoeren via de Lokale Producten- en Dienstencatalogus (LPDC) of in een eigen productencatalogus die dan gelinkt wordt aan de LPDC.

 

In februari en maart 2024 maakten de lokale besturen kennis met de nieuwe Rechtenverkenner en hun rol om de lokale sociale rechten in Rechtenverkenner te plaatsen.

Je kunt de opname van deze infosessie bekijken. Een samenvatting van de vragen en antwoorden en de presentatie, delen we hieronder. 

 

Een opvolgsessie gaf een stand van zaken over Rechtenverkenner en een concreet voorbeeld van de weg die een lokaal recht aflegt vanaf de LPDC tot Rechtenverkenner. Departement Zorg toonde ook een preview van de nieuwe Rechtenverkenner, zoals die er in deze fase van de ontwikkeling uitziet. Je kunt de opname van deze opvolgsessie herbekijken

De presentatie en een samenvatting van de vragen en antwoorden uit die opvolgsessie, vind je hieronder. 

 

Uw lokale rechten in de nieuwe Rechtenverkenner? Gebruik de praktische handleiding en concepten uit LPDC!

Rechtenverkenner haalt al haar informatie uit de Interbestuurlijke Producten- en Dienstencatalogus (IPDC) en de Lokale Producten- en Dienstencatalogus (LPDC). 

Een hulp- of zorgverlener kan Rechtenverkenner alleen maar goed gebruiken als het lokaal bestuur van die gemeente de juiste informatie in de Lokale Producten- en Dienstencatalogus heeft gezet. Alleen dan zal Rechtenverkenner er in die gemeente voor zorgen dat de cliënt meer sociale rechten opneemt. 

Die LPDC is niet nieuw voor lokale besturen, want elke stad of gemeente gaf al enkele producten in voor Your Europe. Elk lokaal bestuur heeft dus al een ‘kenner’ op vlak van LPDC. Daarnaast zijn er ‘concepten’ van veel voorkomende rechten, waardoor ingeven extra snel gaat.  

Door zo te werken, moeten de betrokken overheden hun gegevens maar op één plaats ingeven en actueel houden, waarna ze voor verschillende toepassingen kunnen dienen. Eenmalig en efficiënt werk.  

(Ter info: Maakt jouw lokaal bestuur gebruik van een ander softwarepakket voor producten en diensten, kan dat blijven. Toch kun je ook dan genieten van de voordelen van de Vlaamse overheid, want het softwarepakket kan op twee manieren aangepast worden.)

Het Departement Zorg stelde voor lokale besturen een praktische handleiding en conceptenlijst voor lokale besturen op. Daarnaast is er ook een (ingesproken) PowerPoint beschikbaar om samen met jouw lokaal bestuur te bekijken en de taken te verdelen. 

Bekijk het zelf even! 

Stappenplan Rechtenverkenner 2.0

September-oktober 2024 - Basisopleiding LPDC voor lokale besturen

Op vrijdag 27 september van 9u-12u en op donderdag 3 oktober van 9u-12u voorziet Agentschap Binnenlands Bestuur opnieuw enkele opleidingen voor lokale besturen die de LPDC nog niet kennen of een opfrissing nodig hebben. Gezien Rechtenverkenner gebruik maakt van producten die ingevoerd zijn in LPDC, kan het volgen van deze sessies interessant zijn. Meer informatie? Ga dan naar de link voor de basisopleidingen LPDC

September 2024 - De nieuwe Rechtenverkenner komt online

Een definitieve datum volgt binnenkort!

Mei-juni 2024 - Basisopleiding LPDC voor lokale besturen

vrijdag 31 mei 2024 van 9u-12u en op donderdag 6 juni van 9u-12u voorziet Agentschap Binnenlands Bestuur opnieuw enkele opleidingen voor lokale besturen die de LPDC nog niet kennen of een opfrissing nodig hebben. Gezien Rechtenverkenner gebruik maakt van producten die ingevoerd zijn in LPDC, kan het volgen van deze sessies interessant zijn. Meer informatie? Ga dan naar de link voor de basisopleidingen LPDC. 

Lente 2024 - Informatiesessies vernieuwde Rechtenverkenner

Om de gebruikers correct te informeren over de mogelijkheden in het vernieuwde instrument, vinden er meerdere online informatiesessies door het Departement Zorg plaats. Informatie hierover volgt binnenkort.

Eerste kwartaal 2024 - Herkenbare elementen ontwikkelen

Rechtenverkenner krijgt enkele herkenbare onderdelen, zoals een slogan en passende afbeelding. Dit toont wat Rechtenverkenner is. Deze herkenbare elementen zullen vanaf dit ogenblik meegenomen worden in communicatie.

Eerste kwartaal 2024 - Verdere ontwikkeling van de website www.rechtenverkenner.be

De nieuwe website wordt verder ontwikkeld aan de hand van de feedback van de tweede testperiode. 

Februari-maart 2024 - Inhoudelijke workshops voor lokale besturen: rol van lokale besturen in Rechtenverkenner

Het invoeren van lokale sociale rechten via de Lokale Producten- en Dienstencatalogus is noodzakelijk om lokale rechten terug te vinden in Rechtenverkenner. Elk lokaal bestuur moet dit zelf doen. Om hen hierbij te ondersteunen, organiseert het Departement Zorg 4 inhoudelijke workshops in samenwerking met Agentschap Binnenlands Bestuur.

Februari 2024 - Basisopleiding LPDC voor lokale besturen

Op vrijdag 2 februari van 9u-12u en op donderdag 8 februari van 13u-16u voorziet Agentschap Binnenlands Bestuur opnieuw enkele opleidingen voor lokale besturen die de LPDC nog niet kennen of een opfrissing nodig hebben. Gezien Rechtenverkenner gebruik maakt van producten die ingevoerd zijn in LPDC, kan het volgen van deze sessies interessant zijn. Meer informatie? Ga dan naar de link voor de basisopleidingen LPDC

Januari 2024 - Onderzoeksrapport van de tweede testfase

Een korte samenvatting van de resultaten en aanpassingen vindt u hier: 

December 2023 -  Tweede testfase van de pilootapplicatie door het werkveld

In de eerste testfase werden de testpersonen verzameld door een breed verspreide oproep naar het werkveld. Deze testfase in de maand mei 2023 heeft onder andere tot aanpassingen aan het design en het gebruiksgemak geleid.

In deze tweede testfase ligt de focus op het testen van de gemaakte aanpassingen, de extra functionaliteiten en de aanwezige lokale rechten.

De testpersonen komen uit de groep die samengesteld werd na de oproep in de eerste testfase.

September 2023 - Een praktische handleiding voor lokale besturen 

Omdat in deze periode steeds meer lokale besturen hun rechten toevoegen, ontwikkelt Departement Zorg een praktische handleiding die de werking van Rechtenverkenner verduidelijkt en duidelijke richtlijnen geeft om gegevens in te voeren. 

Najaar 2023 - Online basis opleidingssessies voor invoer in LPDC

Agentschap Binnenlands Bestuur geeft opleidingssessies voor lokale besturen over het ingeven en beheren van eigen lokale producten en diensten. Rechtenverkenner is een van de afnemers van producten en diensten uit de LPDC.

Vanaf juni 2023 - Federale, Vlaamse en lokale rechten toevoegen in IPDC/LPDC en Rechtenverkenner hiermee vullen.

Het technisch ontwikkelen van de applicatie en het vullen van Rechtenverkenner met informatie over sociale rechten, zijn trajecten die tegelijk lopen. Een lege Rechtenverkenner lanceren waarin geen informatie is opgenomen, is geen optie. Lokale besturen zijn onmisbaar om het project te laten slagen.

Het schema toont hoe de Rechtenverkenner gevuld wordt. 

Juni 2023 – Onderzoeksrapport van de eerste testfase 

Departement Zorg verwerkt de resultaten uit de eerste testfase, waarna Digitaal Vlaanderen de applicatie aanpast.

Mei 2023 - Eerste testfase van de pilootversie door het werkveld

Het testpubliek bestaat uit twee groepen:

  • Een groep van testers die zelfstandig de pilootapplicatie test en feedback doorgeeft aan het Departement Zorg.
  • Een groep van testers die geobserveerd wordt door medewerkers van het Departement Zorg. Dit observeren is om te bekijken waar en hoe de website geoptimaliseerd kan worden.

Alle feedback wordt verzameld, geanalyseerd en geëvalueerd. Waar nodig en mogelijk wordt de ontwikkeling bijgestuurd.  

Maart - april 2023 - Voorbereiden testen van pilootversie met oproep voor testers

De partners lanceren een oproep bij hun achterban, maatschappelijk werkers die ook in de praktijk met Rechtenverkenner zullen werken. Zij worden gevraagd zich op te geven als ‘tester van de pilootversie van Rechtenverkenner’.

We stellen het testpubliek samen uit een ruime en gevarieerde groep. Dit zijn vooral mensen die voeling hebben met de materie, die weten welke vragen mensen hebben en die zelf nood hebben aan een instrument voor rechtenverkenning om een antwoord te kunnen geven op die vragen.

De respons van meer dan 200 personen uit het maatschappelijk middenveld, maar ook vanuit steden en gemeenten en de academische wereld, toont aan dat men uitkijkt naar een nieuwe Rechtenverkenner.

In totaal zijn er meer dan 100 personen die in deze eerste periode testen. De andere respondenten worden gecontacteerd voor de tweede testfase in het najaar.

December 2022 – april 2023 - Inhoud van Rechtenverkenner

Wat is een sociaal recht? Welke sociale rechten moeten er opgenomen worden in Rechtenverkenner? Wat moet er niet in opgenomen worden? Het Departement Zorg werkt aan een kader dat bepaalt welke informatie Rechtenverkenner opneemt. 

November 2022 – maart 2023 - Ontwikkeling pilootversie

Een pilootversie is een minimaal-werkende-versie van Rechtenverkenner die grondig getest kan worden door het werkveld. Door feedback en reacties te verzamelen, is er nog bijsturing mogelijk richting de finale versie van de website.

Augustus 2022 - Opstart project bij Departement Zorg

De beslissing van de Vlaamse Regering maakt duidelijk dat het Departement Zorg eigenaar is van Rechtenverkenner. Het departement staat in voor centrale kwaliteitsbewaking van de informatie en inhoudelijke ontwikkeling van Rechtenverkenner. Digitaal Vlaanderen neemt de technische projectleiding en ontwikkeling op.

Het departement werkt in de projectorganisatie nauw samen met partners.

  • Agentschap Binnenlands Bestuur is een belangrijke schakel naar de lokale besturen en zet een traject op om lokale besturen gefaseerd hun lokale producten in te laten voeren in IPDC/LPDC.
  • Digitaal Vlaanderen heeft de technische projectleiding, ontwikkelt de applicatie en organiseert de infrastructuur waar de applicatie zal draaien.
  • Kenniscentrum Vlaamse Steden brengt expertise in en maakt de brug naar de Vlaamse centrumsteden. Het Kenniscentrum coördineert de werkgroep Rechtenverkenner die nog steeds actief betrokken wordt bij het ontwikkelingstraject.
  • VVSG brengt expertise in en maakt de brug naar alle Vlaamse lokale besturen. VVSG is lid van de werkgroep Rechtenverkenner van het Kenniscentrum.
  • SAM vzw is op veel terreinen actief die rechtstreeks verband houden met sociale grondrechten. SAM brengt inhoudelijke expertise in en vertolkt de stem van het werkveld in het ontwikkelen van Rechtenverkenner.
  • Lokaal Sociaal Beleid-beleidsmedewerkers brengen expertise in over sociale grondrechten en leggen de brug naar acties die lokale besturen en andere actoren ondernemen om alle inwoners van een gemeente toegang te geven tot de sociale grondrechten.
  • Het Vlaams Platform Sterk Sociaal Werk versterkt de verbinding tussen sociale professionals en informeert sociaal werkers over de ontwikkeling van Rechtenverkenner.
  • De Link VZW is een organisatie van ervaringsdeskundigen, zodat deze hun kennis en ervaring kunnen inzetten voor projecten zoals Rechtenverkenner. 

Juli 2022 - Goedkeuring Vlaamse Regering

Op voorstel van viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Hilde Crevits en in kader van het Plan Vlaamse Veerkracht, gaat de Vlaamse Regering op 15 juli 2022 akkoord met de ontwikkeling van een nieuwe Rechtenverkenner.

“Het instrument Rechtenverkenner bestaat sinds 2006 met als doelstelling onderbescherming tegen te gaan door op een laagdrempelige manier kwalitatieve informatie aan te bieden over sociale rechten. (Onderbescherming is iedere situatie waarin personen zich bevinden die niet al hun sociale grondrechten realiseren.) Sinds 2006 heeft de website weinig technische of functionele veranderingen ondergaan. Uit een business case traject van 2020, vertrekkende van de behoeften van de verschillende stakeholders maar met aandacht voor de technische en financiële haalbaarheid van de toepassing, blijkt dat een vernieuwde rechtenverkenner tal van initiatieven zou ondersteunen die in het regeerakkoord en in de beleidsnota zijn opgenomen (gezinscoaches, regierol lokale besturen, vermaatschappelijking van de zorg, hervorming eerstelijnszorg, geïntegreerd breed onthaal). In dit kader keurt de Vlaamse Regering nu de projectaanpak Rechtenverkenner 2.0 goed. Hiervoor wordt 1 miljoen euro voorzien vanuit de relanceprovisie.”

2020 – heden - Werkgroep Rechtenverkenner van het Kenniscentrum Vlaamse Steden

Het Kenniscentrum ging in 2019-2020 op zoek naar een manier om de toegang tot én de kennis over het grote aanbod aan sociale rechten te vereenvoudigen. De werkgroep Rechtenverkenner start en door de grote parallellen met de business case van het departement, nemen ook de Vlaamse overheid en VVSG deel aan deze werkgroep. Sindsdien werkt deze werkgroep zeer actief en concreet aan een voorbereidings- en opvolgingstraject voor Rechtenverkenner. Via thuisopdrachten hebben de centrumsteden hun lokale rechten in kaart gebracht, is er nagedacht over manieren om ‘voorwaarden’ op een gestructureerde manier bij te houden en werden schermen voor de website opgemaakt.

2019 – 2020 - Business Case Rechtenverkenner

In opdracht van het Departement Zorg (vroeger: Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin) maakt Digitaal Vlaanderen een business case op met als doel: een duidelijk beeld creëren over de scope en doelstellingen van Rechtenverkenner, de behoeften van stakeholders en de financiële en technische haalbaarheid van een vernieuwing van deze tool.

Aan de hand van diepte-interviews, werkgroepen en onderzoek worden de resultaten van de analyse van de huidige situatie gepresenteerd. Hierbij volgen belangrijke principes en krachtlijnen voor de toekomst.

  • Het werkveld heeft behoefte aan een vernieuwde Rechtenverkenner.
  • Belangrijke beleidscontext: LSB en GBO.
  • Rechtenverkenning, geen rechtentoekenning, door kwalitatieve en actuele informatie aan te bieden over sociale rechten.
  • Doel: onderbescherming tegengaan en non-take-up verminderen.
  • Interbestuurlijke scope.
  • Intermediairs als primaire doelgroep, niet de burger.
  • We kiezen ervoor om geen persoonlijk profiel van de burger die rechtenverkenning vraagt, aan te maken. We kiezen er wel voor om met een minimum aantal gerichte vragen (vragenwizard) een selectie van rechten te presenteren aan de intermediair. 
  • Kwalitatieve informatie is cruciaal: daarom gebruiken we zoveel mogelijk bestaande inhoudelijke bronnen.
  • Decentraal beheer voor rechten van lokale besturen.

2019 – 2024 - Beleidsnota Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding

In de beleidsnota zit een verwijzing naar het ontwikkelen van Rechtenverkenner.

Februari 2018 - Decreet Lokaal Sociaal Beleid 

Het lokaal sociaal beleid omvat de acties die lokale besturen en andere actoren doen om alle inwoners van een gemeente toegang te geven tot sociale grondrechten. Het gaat onder meer om het recht op sociale bijstand, arbeid, goede huisvesting en onderwijs. Naar aanleiding hiervan werd het nieuw decreet ‘lokaal sociaal beleid’ in 2018 goedgekeurd.

De Vlaamse Regering heeft daarvoor beleidsprioriteiten bepaald. 

  • Lokale besturen nemen de regierol op het vlak van lokaal sociaal beleid op.
  • Lokale besturen nemen maatregelen die de vermaatschappelijking van de lokale sociale hulp- en dienstverlening stimuleren.
  • Lokale besturen realiseren de functies en de werkingsprincipes van een samenwerkingsverband geïntegreerd breed onthaal (GBO). GBO is een samenwerkingsverband tussen minimaal het OCMW, het centrum voor algemeen welzijnswerk (CAW) en de diensten maatschappelijk werk van de ziekenfondsen (DMW) met als doel om toegankelijke sociale hulp- en dienstverlening te realiseren en onderbescherming te verminderen.

December 2010 - Decreet Rechtenverkenner

2006 - Rechtenverkenner 1.0

De website www.rechtenverkenner.be ontstaat in 2006. Hij geeft een overzicht van sociale rechten met onder andere voordelen en tegemoetkomingen op het vlak van onderwijs, arbeid, inkomen, welzijn en cultuur gericht op de meest kwetsbare doelgroepen in de samenleving. De website toont voordelen op zowel federaal, Vlaams, als provinciaal en gemeentelijk niveau.