Zorg voor het klimaat

Energiescans
Veelgestelde vragen i.v.m. 'Energiescans' vindt u op de website van het Vlaams Energie Bedrijf (VEB).

Klimaatsubsidies

1. Zijn de klimaatsubsidies cumuleerbaar met de klassieke VIPA subsidies?

Ja, rekening houdend met het feit dat een bepaalde maatregel niet twee keer gesubsidieerd kan worden. Werken die via het klimaatfonds betoelaagd worden, zullen als post uit de raming van de klassieke VIPA-dossiers gehaald worden .

2. Waarom is de maatregel ‘PV-panelen’ niet ontvankelijk voor de klimaatsubsidies?

Het is een keuze van de Vlaamse Regering om geen klimaatsubsidies toe te kennen aan zonnepanelen. Samen met het VEB hebben we ter ondersteuning een pakket aan ondersteuningsmaatregelen uitgewerkt. Deze vindt u in dit overzicht.

3. Hoeveel oproepen zullen er zijn?

Er zullen oproepmomenten worden georganiseerd zolang er middelen binnen het klimaatfonds ter beschikking zijn.

4. Hoe lang staan deze oproepen open?

Elke oproep zal ongeveer twee maanden open staan.

5. Wanneer weten we ten laatste of we de subsidie krijgen of niet?

De beslissing van het Fonds wordt aan de aanvrager meegedeeld uiterlijk zestig dagen na de uiterste indieningsdatum.  Dit gebeurt met een aangetekende brief via het energieprestatieplatform dat het Fonds ter beschikking stelt of op een andere wijze die de minister bepaalt.

6. Moet ik me opnieuw kandidaat stellen voor een tweede oproep, als er bij de eerste oproep geen subsidies toegekend zijn?

U dient niet opnieuw in te schrijven voor een tweede oproep. Uw openstaande aanvragen worden automatisch meegenomen naar elk volgend oproepmoment en mee opgenomen in de nieuwe pool van aanvragen. Indien u dit om bepaalde redenen niet wenst, kunt u de betreffende maatregelen uitvinken en zullen deze niet langer opgenomen worden in de pool van aangevraagde maatregelen.

7. Wat als de investeringskost achteraf hoger blijkt te zijn dan vooraf berekend in de potentieelscan?

De uitbetaalde klimaatinvesteringssubsidie mag niet meer bedragen dan 60% van de werkelijke kostprijs, exclusief BTW, van het langetermijnproject. Ze bedraagt ook niet meer dan vereist is om de terugverdientijd van het langetermijnproject voor de aanvrager te herleiden tot 5 jaar. De subsidie kan dus bij eindafrekening zowel naar boven als naar onder bijgesteld worden.

8. Is het verplicht om de maatregel uit te voeren als je subsidies aanvraagt en/of krijgt? Binnen welke termijn moeten deze maatregelen uitgevoerd zijn?

Bij de aanvraag tot klimaatsubsidies engageert de voorziening zich om de maatregel uit te voeren binnen de 5 jaar nadat de subsidie toegekend wordt. Indien, door het bereiken van de maximale toelage van 350.000 euro, de subsidie van een maatregel minder bedraagt dan initieel begroot bij de aanvraag van de subsidie, zal VIPA eerst de voorziening contacteren alvorens de subsidie toe te kennen aan de voorziening. De voorziening kan dan de subsidie weigeren.

9. Welke maatregelen hebben het meeste kans op subsidies? Op basis van welk mechanisme worden de subsidies toegekend?

Er worden verschillende criteria gehanteerd om alle ingediende maatregelen te rangschikken volgens hun winst voor het klimaat: we houden daarbij rekening met de CO2-reductie per vierkante meter van elke maatregel, de CO2-reductie van het pakket aan ingediende maatregelen t.o.v. het CO2-reductiepotentieel in het gebouw en het type van de maatregel. Het isoleren van de bouwschil heeft een langere levensduur dan technische installaties en krijgt hiervoor een bonus. Daarnaast krijgen ook innovatieve maatregelen een bonus.

10. Aan welke voorwaarden moet je voldoen om aanspraak te maken op de klimaatsubsidies?

  • Via het Vlaams Energiebedrijf (VEB) een energieprestatiediagnose uitgevoerd hebben;
  • Het gebouw moet nog minstens 25 jaar in gebruik blijven;
  • Het uitvoeren van de gesubsidieerde maatregelen staat de uitvoering van toekomstige energiebesparende maatregelen niet in de weg;
  • Na de realisatie van een energiebesparende maatregel blijft het gebouw steeds voldoen aan de erkennings- of vergunningsvoorwaarden;
  • Er worden geen subsidies aangevraagd voor energiebesparende maatregelen waarvoor ook VIPA-subsidies werden toegekend;
  • Alle maatregelen waarvoor subsidies toegekend worden, moeten uiterlijk 5 jaar na de goedkeuring uitgevoerd zijn;
  • Als de aanvrager een onderneming is, ontvangt die over een periode van drie belastingjaren in België niet meer dan 500.000 euro de-minimissteun, met inbegrip van de energieprestatiecontractsubsidie.

11. Wat houdt de minimissteun in?

De minimisteun is het Europese regelgevende kader waarbinnen ons juridische kader voor de toekenning van de klimaatsubsidies uitgeschreven is. Het komt van de Latijnse term de minimis non curat praetor, ‘de rechter houdt zich niet bezig met pietluttigheden’, en heeft dus als belangrijkste eigenschap dat de administratie voor de voorzieningen tot een minimum beperkt kan worden.

Andere belangrijke juridische eigenschappen zijn:

  • de subsidie moet worden verleend aan een onderneming die belast is met een dienst van algemeen economisch belang,
  • die onderneming over een periode van 3 belastingjaren in België niet meer dan 500.000 euro de minimissteun mag hebben ontvangen en,
  • voor dezelfde dienst van algemeen economisch belang geen andere compensatie mag worden verleend

De ‘openbaredienstverplichting’ van de voorzieningen is in kader van deze subsidiecontext, de verplichting om op klimaatvriendelijkere manier zorg te verlenen. Bijgevolg zal vanuit het VIPA en het VEB de beloofde energiebesparing via monitoring opgevolgd worden.

12. De klimaatsubsidies worden per aanvrager begrensd op 500.000 euro. Hoe wordt een aanvrager gedefinieerd?

De aanvrager is een rechtspersoon die erkend is of die voldoet aan de wettelijke voorwaarden om zorg- en dienstverlening te organiseren in het kader van de persoonsgebonden aangelegenheden. De rechtspersoon wordt geïdentificeerd aan de hand van een ondernemingsnummer. Als de voorziening een aparte vzw heeft en als die vzw’s via de Algemene Vergadering en de Raad van Bestuur met elkaar verbonden zijn, dan is in dit geval de exploiterende vzw de aanvrager.

13. Moet ik wachten op de toekenning van de klimaatsubsidies om een energiebesparende maatregel uit te voeren?

In de beperkte procedure niet. In kader van de klimaatdoelstellingen 2030 is het belangrijk om tijdig te starten met het verduurzamen van ons patrimonium. Voorzieningen die de koe bij de hoorns vatten, straffen we dan ook niet af. Facturen, van elke energiebesparende maatregel opgenomen in de energiescan, mogen met terugwerkende kracht uitbetaald worden tot de datum van 01/01/2018, op deze manier willen we voorzieningen niet hypothekeren als ze al voor een oproep actie willen ondernemen.

Kenmerken beperkte procedure:

Klimaatinvesteringssubsidie bedragen (exclusief BTW):

60% van geraamde kostprijs van energiebesparende maatregel EN
maximaal het bedrag nodig om terugverdientijd van energiebesparende maatregel te herleiden tot 5 jaar.

Maximum subsidiebedrag per organisatie (KBO-nummer): 500.000 euro.

In de uitgebreide procedure wél. De werken mogen daar nog niet begonnen zijn vooraleer het VIPA de klimaatinvesteringssubsidies voor 'uitgebreide procedure' toekent.

Kenmerken uitgebreide procedure:

Klimaatinvesteringssubsidie bedragen (exclusief BTW): 

30%, 40% of 50% van geraamde kostprijs van energiebesparende maatregel EN
maximaal het bedrag nodig om terugverdientijd van energiebesparende maatregel te herleiden tot 5 jaar.

Geen maximum subsidiebedrag per organisatie (KBO-nummer)
Werken mogen nog niet begonnen zijn vooraleer het VIPA de klimaatinvesteringssubsidies voor 'uitgebreide procedure' toekent

14. Wanneer is een maatregel Innovatief?

Een innovatieve maatregel zien we als een maatregel die nog geen standaardtoepassing is, dus commercieel nog niet volledig rijp. Indien u of de uitvoerder van de diagnose van mening bent dat een maatregel innovatief is, kunt u dit staven met een bondige samenvatting van de innovatieve maatregel. We baseren ons bij de beoordeling indien mogelijk op de CRI (commercial readiness Index) en de TRL (Technology readiness level).

15. Welke documenten worden verwacht voor de staving van gezond binnenklimaat?

Het gezond binnenklimaat kunt u aantonen aan de hand van een beschrijving van het ventilatiesysteem en eventueel andere toepassingen ter bevordering van een gezond binnenklimaat.

16. Wat is een HCO-nummer en hoe vind ik dit?

Een HCO-nummer is het Health Care Organisation-nummer. Dit is het enige unieke nummer dat aantoont of uw voorziening een erkenning heeft. Vraag uw HCO-nummer hier op.

Heeft u meer vragen dan kunt u terecht bij bouwtechnisch adviseurs Thomas Feys (02 553 32 07) en Hannah Bohez (02 553 75 63) of via klimaat.vipa@vlaanderen.be.    
Als u vragen heeft omtrent de werking van Terra, kunt u contact opnemen met het VEB via telefoon (02 421 32 00) of terra@veb.be.

17. Voor sommige investeringen kopen we het materiaal aan, maar wordt de installatie uitgevoerd door onze eigen techniekers. Op welke manier dienen we eigen werk aan te tonen?

Werken in eigen beheer kunnen niet door VIPA gesubsidieerd worden. De regelgeving stelt: "Art. 9/14 §1. Na ontvangst van de eerste factuur van de aannemer kan de aanvrager de betaling van de eerste schijf van de klimaatinvesteringssubsidies aanvragen bij het Fonds." Materiaal kan wel door VIPA gesubsidieerd worden. Aandachtspunt hierbij is dat de terugverdientijd van de investeringskost van het materiaal niet onder 5 jaar valt. Want energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd minder of gelijk aan 5 jaar worden niet gesubsidieerd.

VIPA-criteria duurzaamheid

1. Kan ik GRO zoals het nu bestaat ook toepassen om te voldoen aan de VIPA-eisen?

Nee. Het geactualiseerde MB duurzaamheid heeft een selectie gemaakt van criteria uit GRO en bepaalde criteria uit het huidige MB duurzaamheid behouden. Bijkomend zijn de rekenbladen en de puntentelling niet meegenomen in het MB en is de tekst in die optiek ook aangepast. U kunt wel in overleg met uw bouwtechnisch adviseur al overstappen naar de recent opgeleverde GRO ZORG, die in 2023 in voege treedt.

2. Kunnen we afwijkingen aanvragen en wanneer? 

In het MB VIPA-criteria duurzaamheid (2021) is een afwijkingsartikel opgenomen (artikel 5/1). Het kan gaan om een alternatieve, gelijkwaardige vervulling van een criterium of een echte afwijking op de vervulling van een verplicht criterium of het minimaal gevraagde prestatieniveau. Het verzoek van de aanvrager tot afwijking moet steeds een onderbouwde motivering bevatten. Deze afwijkingen worden best in het voortraject besproken en, indien er voldoende informatie beschikbaar is, kan een eerste standpunt hierover ingenomen worden. Er wordt hierbij rekening gehouden met de context van een project en de realisatie van compenserende maatregelen. Het is pas bij het indienen van het dossier bij het VIPA dat een afwijking in het Programma van Eisen wordt aangevraagd en formeel kan goedgekeurd worden.

3. Welke criteria zijn van toepassing bij een verbouwing?

Als het gaat om een ingrijpende duurzame verbouwing zoals bepaald in de VIPA-regelgeving, dan gelden de eisen voor nieuwbouw. Als het gaat om een gewone verbouwing, dan stelt het besluit dat het VIPA de minimale criteria bepaalt. Concreet houdt dit in dat de aanvrager zelf een analyse maakt van de criteria en aan het VIPA een voorstel van te behalen criteria voorlegt. Het niet behalen van een verplicht criterium wordt daarbij gemotiveerd in het Programma van Eisen. Het zal steeds een projectspecifieke benadering inhouden.

4. Wanneer dienen welke delen van het programma van eisen besproken te worden met de bouwtechnisch adviseur?

Dit vindt u terug in het 'Voortraject van een VIPA-project'.

5. Hoe gebruik ik de afvinklijst van duurzaamheidscriteria?

In het tabblad 'Bijlage3_AndereSectoren' vindt u een tabel die alle VIPA-criteria duurzaamheid aangeeft. Deze tabel vult u in zodat zowel u als de verantwoordelijke bouwtechnisch adviseur een overzicht krijgen van alle verplichte en vrije criteria waaraan het project beantwoordt en dus ook de globale duurzaamheid van het project. U kunt deze tabel op 2 manieren invullen:

  • door gebruik te maken van de voorziene automatisatie (1)
  • door de tabel handmatig in te vullen

(1) Het VIPA heeft, om de administratieve last te beperken, een automatisatie voorzien in dit rekenblad. Deze automatisatie houdt in dat het opgemaakte Word document 'VIPA-programma van eisen' wordt ingelezen en dat alle aangevinkte criteria in het Word document ook worden aangeduid in het tabblad 'Bijlage3_AndereSectoren'. Wanneer u dit bestand voor de eerste keer opent zal Excel ook vragen om de inhoud in te schakelen. Dit is nodig om de automatisatie te activeren. U kunt gebruik maken van deze automatisatie door op de knop 'Update duurzaamheidstabel' rechts bovenaan in dit tabblad te drukken. Zorg ervoor dat u alle Word-bestanden sluit en opslaat (ook het document 'VIPA programma van eisen') vooraleer op de knop te drukken. Wanneer u op deze knop drukt, zal er gevraagd worden om het 'VIPA-programma van eisen' te selecteren (ga naar de folder waar u dit document hebt opgeslagen en zoek het juiste bestand).

Noot: deze automatisatie werkt enkel op Windows-versies van Excel en niet op Mac

6. In welk format bezorg ik het programma van eisen en de afvinklijst aan VIPA?

Het programma van eisen in Word-format en de afvinklijst in Excel-format.

7. Aan welke duurzaamheidscriteria moeten ziekenhuizen die ontvankelijk verklaard zijn voor de laatste precaire golf en waarvan het plan niet gewijzigd wordt, voldoen?

Het dossier moet geactualiseerd worden wat netwerkvorming/zorgstrategie EN criteria duurzaamheid betreft.

8. Wat moet er ingevuld zijn om in aanmerking te komen voor de ‘voorlopersubsidie duurzaam bouwen’?

Om in aanmerking te komen voor de premie vult u de tabbladen ‘overzicht project’ en ‘Bouwkost …’ in het bestand in bijlage in. Het is de bedoeling dat u de raming verder verfijnt onder de algemene rubrieken (ruwbouw, technieken, afwerking, ..) in de lichtblauwe lijnen. Jullie moeten dus een verdere opsplitsing maken door in detail weer te geven welke kosten er voorzien worden voor bijvoorbeeld; HVAC, sanitair, … i.p.v. van een algemene raming voor de technieken te maken. We vragen jullie ook een raming van de studiekosten.

9. Hoeveel tijd dienen we te rekenen voor de documenten ‘voorlopersubsidie duurzaam bouwen’?

We zien dit niet enkel als relevante informatie in het kader van ons financieel onderzoek, maar ook voor u als voorziening om een zicht te krijgen op de verschillende posten binnen het project. We gaan er ook vanuit dat u of de architect deze informatie al ter beschikking heeft. Ons inziens is dit dus geen groot meerwerk en kan dit in zeer beperkte tijd aangeleverd worden. In principe kan de ontwerper dit invullen, behalve de studiekosten van andere partijen in het ontwerpteam. Als de aanvrager ook al over een gedetailleerde raming beschikt, kan hij dit echter ook volledig invullen en dient hij de ontwerpers hiervoor niet aan te spreken.

De berekening van de premie gaat uit van een werklast van 1 week voor een senior architect. We vermoeden echter dat dit meer is dan de werkelijke werklast. Met deze premie verwachten we dus de kosten voor het indienen van de gevraagde detailraming alsook een stuk van de mogelijk bijkomende gemaakte studiekosten verbonden aan de nieuwe duurzaamheidscriteria te compenseren.