200-tal diensten in Brussel-Halle-Vilvoorde werken met werkgestraften

Op donderdag 8 december organiseerde het Justitiehuis Brussel een ontmoetingsdag voor alle diensten die met hen samenwerken om werkgestraften te werk te stellen. Deze ontmoetingsdag werd georganiseerd om de diensten extra te ondersteunen in de tewerkstelling van de werkgestraften. Zo krijgen de diensten de kans om elkaar te ontmoeten en expertise uit te wisselen.

Gemeenschapsgerichte straffen

Werkstraffen worden uitgesproken voor onder andere verkeersfeiten, vermogensdelicten of feiten van agressie. De dader die een werkstraf krijgt, is dan verplicht een aantal uur voor de gemeenschap te werken. Om dat te kunnen verwezenlijken wordt een beroep gedaan op tal van diensten die bereid zijn een werkgestrafte  werk te geven en hem daarbij op te volgen. Dat zijn bijvoorbeeld provinciediensten, gemeentediensten zoals groendiensten, woonzorgcentra, culturele centra en bibliotheken, vzw’s, zoals dierenasielen, natuurverenigingen, etc.

Bij de uitvoering van de werkstraf wordt er vanuit een herstelgedachte een WIN-WIN situatie nagestreefd voor zowel de samenleving, de werkplaats en de werkgestrafte. De werkgestrafte wordt aangespoord zijn verantwoordelijkheid te nemen voor zijn daden en voor de schade die hij heeft veroorzaakt.  De werkplaatsen spelen hierbij een cruciale rol. De werkstraf scoort vooral goed op vlak van sociale re-integratie. De veroordeelde krijgt door het werk dat hij moet uitvoeren opnieuw een plaats in de maatschappij. Hij komt vaak in een werkploeg  terecht met collega’s die niet zozeer bezig zijn met zijn misdrijf maar vooral geïnteresseerd zijn in zijn vaardigheden. Dat maakt van de werkstraf een positieve straf, een straf die zich richt op de mogelijkheden van de veroordeelde in plaats van op zijn tekorten.

De meerderheid van deze straffen wordt positief afgerond. Het is vaak zowel voor de werkplaats als voor de werkgestrafte een positieve ervaring. Toch vragen de werkplaatsen enige ondersteuning of leidraad in de aanpak van deze werkgestraften. De verschillende werkplaatsen kunnen hierin ook veel van elkaar leren.

De werkstraf: een volwaardige straf

De werkstraf bestaat sinds 2002 en heeft doorheen de jaren een volwaardige plaats ingenomen als straf naast de geldboete en de gevangenisstraf. Ondertussen is ze ook goed gekend bij de bevolking. Het justitiehuis staat in voor de opvolging van deze straf. Voor het zoeken naar een concrete werkplaats kunnen de justitieassistenten terugvallen op de ondersteuning van verschillende diensten Alternatieve Gerechtelijke Maatregelen.  In de meerderheid van de dossiers fungeren zij als tussenschakel waarbij ze de contacten onderhouden met de werkplaatsen, die uiteindelijk de cruciale partner zijn in dit ganse proces. Het is immers dankzij de inzet en het vrijwillig engagement van de werkplaatsen dat de opgelegde werkstraffen en dienstverleningen kunnen uitgevoerd worden.  Zonder de medewerking van de diensten in de gemeenschap zou de werkstraf slechts dode letter zijn.

Cijfers

90 % van de opgestarte werkstraffen wordt positief afgerond.  Dit is een bijzonder hoog percentage en vooral te danken aan de inzet van de vele werkplaatsen die op vrijwillige basis hiervoor samenwerken.  Brussel werkt samen met 197 verschillende werkplaatsen die 299 verschillende werkposten aanbieden. Op sommige werkplaatsen kan er immers in meerdere afdelingen gewerkt worden. Het gaat veelal om eenvoudige taken, waarbij de justitiabele een extra ondersteuning biedt, zonder in concurrentie te gaan met het reguliere arbeidscircuit.

Het justitiehuis Brussel ziet een belangrijke stijging van het aantal werkstraffen en dienstverleningen (ook binnen bemiddeling in strafzaken kan een vorm van werkstraf opgelegd worden, dat heet dan dienstverlening) door de splitsing van het openbaar ministerie in een apart parket te Brussel en te Asse. Zo werd er eind 2015 een toename vastgesteld van 60% wat betreft de dossiers bemiddeling in strafzaken, ten opzichte van het jaar voordien. Voor de autonome werkstraf wordt er al 5 opeenvolgende jaren een stijging genoteerd.

Hoewel de werkstraf oorspronkelijk was ingevoerd als een extra en meer humane strafmodaliteit ter vervanging van de gevangenisstraf, zien we dat de politierechters vaak gebruik maken van de werkstraf. Het justitiehuis Brussel krijgt de meeste werkstraffen dan ook doorverwezen omwille van verkeersfeiten. Vaak gaat het over jonge personen en in de meeste dossiers ligt het aantal opgelegde uren tussen de 45u en 60.

Bij bemiddeling in strafzaken daarentegen gaat het vooral over vermogensdelicten of feiten van agressie.

Categorie: 
Algemeen - Justitiehuizen